We ergeren ons collectief aan Slachtoffers.

De posities of de rollen Slachtoffer, Redder en Aanklager komen uit de Dramadriehoek van Karpman. De spelers die de posities innemen in de Dramadriehoek, tonen bepaald gedrag, waardoor ze iedereen verleiden om ook plaats te nemen op een positie.

Plaatsnemen in de Dramadriehoek staat garant voor ergernis, onmacht, energieverlies en een algeheel gevoel van gripverlies. In deze aflevering neem ik de positie van de het Slachtoffer onder de loep en de ergernis die deze rol of positie over zich heen krijgt.

Het gaat hier dan over Slachtoffers met de hoofdletter S. Want echte slachtoffers moeten gewoon gered worden, zoals bij een ongeluk of aanslag. Nee, de Slachtoffers van de Dramadriehoek kunnen zich eigenlijk prima redden, maar dat vinden de andere rollen, inclusief zichzelf helemaal niet. Het Slachtoffer kan er niets aan doen, heeft zooooo zijn best gedaan, is nu eenmaal zo, of iets is al eerder gedaan en het lukt toch niet.

De Redder gaat ongevraagd tips en advies geven of neemt de boel over en de Aanklager ergert zich blauw, had het al voorspelt en krijgt weer de bevestiging dat het Slachtoffer niets is en ook nooit wat zal worden.

In de positie van Redder en Aanklager vinden we dat het Slachtoffer het nooit zal leren. En het Slachtoffer raakt hier ook van overtuigd.

Door het Slachtoffer aan te klagen, onkundig te vinden, ongevraagd te voorzien van oplossingen, antwoorden of alles maar over te nemen, houden we het Slachtoffer fijn in deze positie. Welke andere conclusie kan het Slachtoffer trekken dan dat hij incapabel is?

En zo houden we elkaar gevangen in de Dramadriehoek, we springen afwisselend van de ene naar de ander plek. Er zijn in dit spel geen winnaars, alleen maar verliezers.

Wat werkt om hier uit te komen?

Simpelweg vragen!

Voel je je Slachtoffer?
Je kunt simpelweg uit de positie van het Slachtoffer stappen! Als het je bijvoorbeeld steeds niet lukt om een klus te klaren en je voelt je machteloos, stel jezelf vragen! Door de juiste vragen te stellen, kom je in beweging.

Vragen voor het Slachtoffer: Wat is er aan de hand? Wat lukt me dan precies niet? Welk doel heb ik / wat wil ik bereiken? Wat is er nodig om de klus voor elkaar te krijgen? Wat kan ik al zelf? Wat vind ik lastig of moet ik leren? Wie of wat kan me daarbij helpen? Wat kan ik overdragen?

Herken je jezelf in de Redders of Aanklagerspositie?
Ook uit deze positie kun je eenvoudig stappen. Zie je bijvoorbeeld dat de ander een klus niet kan klaren en je ergert je blauw aan dat de ander luistert niet naar je tips en je wil zelf het werk gaan overnemen? Stel die ander dan vragen! Door de ander de juiste vragen te stellen, komt ie in beweging.

Vragen aan het Slachtoffer: Wat is er aan de hand? Wat precies, lukt je dan niet? Welk doel heb je / wat wil je bereiken? Wat is er nodig om de klus voor elkaar te krijgen? Wat moet je daarvoor doen? Wat kan je zelf? Wat vind je lastig? Wie of wat kan je daarbij helpen?

Door jezelf of de ander vragen te stellen, doe je beroep op de kennis, inzicht en kunde die al in huis is. In plaats van dat je denkt dat iets niet kan, ga je denken aan manieren hoe het wél kan. Hierdoor stapt het Slachtoffer uit zijn positie en krijgt weer grip op zijn eigen situatie. En de Redder en Aanklager stappen uit hun positie door werkelijk helpend gedrag te vertonen. De ellende uit de Dramadriehoek is hiermee overwonnen!

Let op! Valkuil van de Redder en Slachtoffer bij het stellen van de vragen:

Stel alleen een vraag als je écht het antwoord wilt weten en ook niet als je eigenlijk wil dat de ander het antwoord geeft dat jij al in je hoofd hebt. Want je maakt dan namelijk helemaal geen contact of je bent alleen maar een ingewikkelde invuloefening met de ander aan het doen. In beide gevallen werkt het niet en is je inspanning tevergeefs.

Wil je meer weten over de positie van Slachtoffer de Dramadriehoek?

Bekijk deel 3 van mijn minicollege (van 3 minuten en 23 seconden) over de Dramadriehoek “Het slachtoffer in positie!”.

Wil je hier zelf mee aan de slag gaan? Volg dan de workshop Hoe krijg ik anderen of het vervolg hierop Hoe neem ik de regie? waarin je op een milde manier haarscherp en met humor naar jezelf gaat kijken. Je krijgt praktische handvatten hoe je met jouw ergernissen om kan gaan in jouw situatie.

Je omgeving zal een stuk handzamer en relaxter voor je zijn!

En je omgeving, zal je dankbaar zijn 😉